ΞΗΡΟΦΘΑΛΜΙΑ
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ «ΕΝΥΔΑΤΩΣΗΣ» ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ
ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ «ΕΝΥΔΑΤΩΣΗΣ» ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ, το «Σύνδρομο του Ξηρού Οφθαλμού» DRY EYE Syndrome) αποτελεί ένα από τα πλέον κοινά και συχνά προβλήματα. Τα αίτια που το προκαλούν είναι πολλά και έχουν να κάνουν είτε με τη μειωμένη παραγωγή των δακρύων είτε με την αυξημένη απώλειά τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα μάτια να στεγνώνουν, να κοκκινίζουν και να τσούζουν...
Τα δάκρυα αποτελούνται από τρεις στιβάδες. Η βλεννώδης στιβάδα καλύπτει τον κερατοειδή χιτώνα (η εξωτερική επιφάνεια του ματιού) δημιουργώντας μια χαμηλή συγκόλληση με αυτόν ούτως ώστε το δάκρυ να παραμένει σταθερό επάνω στο μάτι. Το μεσαίο υδατώδες στρώμα παρέχει την υγρασία και μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στον κερατοειδή χιτώνα. Αυτό το στρώμα αποτελείται από 98% νερό μαζί με μικρές ποσότητες από χλωριούχο νάτριο (αλάτι), πρωτεΐνες και άλλα συστατικά. Το εξωτερικό λιπώδες στρώμα δημιουργεί μια ελαιώδη μεμβράνη η οποία καλύπτει την δακρυϊκή στιβάδα και την προστατεύει από την εξάτμιση.
Η παραγωγή των δακρύων ελαττώνεται με την πάροδο των ετών και κυρίως στις γυναίκες. Άλλοι παράγοντες είναι τα ρευματικά νοσήματα, ο διαβήτης, νόσος του θυρεοειδούς, δερματικά νοσήματα, διαταραχές του νευρικού συστήματος όπως μετά από εγκεφαλικό και ορμονικές διαταραχές κυρίως μετά την εμμηνόπαυση.
Ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων όπως αγχολυτικά, υπνωτικά, αντισυλληπτικά ελαττώνουν την παραγωγή δακρύων. Περιβαλλοντική και κλιματολογική επίδραση όπως ξηρή ατμόσφαιρα, κεντρική θέρμανση, καυσαέρια και σκόνη συντελούν στην γρηγορότερη εξάτμιση των δακρύων. Τέλος, παθήσεις των βλεφάρων π.χ.εντρόπιο, εκτρόπιο, τριχίαση, λαγόφθαλμος δημιουργούν συμπτώματα ξηρού οφθαλμού λόγω της κακής διασποράς των δακρύων στον κερατοειδή και του επιπεφυκότα.
Ο πιο σημαντικός παράγοντας στην θεραπεία είναι η σωστή διάγνωση και η αντιμετώπιση του αίτιου. Εάν η αιτία είναι συστηματική νόσος π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα πρέπει να αντιμετωπιστεί παράλληλα με την τοπική θεραπεία στο μάτι. Εάν είναι φαρμακευτική θα πρέπει να διακοπεί το φάρμακο. Εάν είναι τοπικός παράγοντας στα βλέφαρα μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αποκατάσταση π.χ. εντρόπιο, εκτρόπιο κλπ.
Η τοπική θεραπεία συνίσταται στην χρήση τεχνητών δακρύων τα οποία αντικαθιστούν εν μέρη την φυσιολογική παραγωγή. Σήμερα υπάρχουν πολλών ειδών τεχνητά δάκρυα από τα οποία μπορούμε να εκλέξουμε το κατάλληλο για κάθε ασθενή. Τα τεχνητά δάκρυα χωρίς συντηρητικά προτιμούνται λόγω του μη ερεθισμού του επιθηλίου. Τα φάρμακα χορηγούνται υπό μορφή σταγόνων, ζελέ ή αλοιφής. Μια άλλη θεραπεία είναι η απόφραξη με ειδικά πώματα -τάπες- των δακρυικών πόρων ούτως ώστε να σταματήσουμε την αποχέτευση των δακρύων και να διατηρήσουμε τα μάτια υγρά περισσότερη ώρα.